مدير گروه سينما و تلويزيون پژوهشکده هنر و رسانه پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در نشست علمي «بررسي ابعاد رسانهاي سريال الاسباط» که يکشنبه 9 مرداد 1390 در سالن اجتماعات اين پژوهشگاه برگزار شد، گفت: پخش اين سريال ميتواند با اثرگذاري بر روابط شيعه و سني، براي جهان اسلام پيامدهاي اجتماعي در پي داشته باشد.
دکتر عبدالله بيچرانلو که با موضوع بررسي عوامل و جريان رسانهاي پشتيبان اين سريال سخن ميگفت، با اشاره به اينکه نام اين سريال از آغاز ساخت تاکنون چندين بار تغيير کرده و از «الاسباط» به «معاويه، الحسن و الحسين» رسيده است، هدف از ساخت اين سريال را به نقل از عوامل آن، گفتگو درباره معاويه و نوادگان پيامبر خواند و گفت: اين سريال در پي آن است که رابطه معاويه، يزيد و امام حسن و امام حسين را مثبت و اختلاف پيش آمده که منجر به حادثه عاشورا شد را نتيجه توطئه و نقشه يک فرد يهودي به نام «عبدالله بن سبا» نشان دهد.
وي افزود: اطلاعات اين سريال از ابتدا تاکنون بهصورت قطرهچکاني منتشر شده چرا که هرچه جريان رسانهاي حول آن کنجکاوي بيشتري برانگيزد، بينندگان بيشتري جذب خواهد کرد. بيچرانلو تأکيد کرد: عوامل و سازندگان اين سريال بر مناقشه برانگيز بودن اين سريال آگاهي داشتند اما به خاطر اهدافي مثل ترغيب شيعيان به ديدن اين سريال اقدام به توليد و راهاندازي يک جريان رسانهاي درباره آن کردند.
اين تحليلگر مسائل رسانهاي، با معرفي برخي عوامل توليد اين سريال، گفت: کارگردان اين سريال يک فرد کمونيست است که پيامبر اسلام را فردي سياستمدار ميداند که با هدف کسب قدرت در عربستان ادعاي پيامبري کرد و هيچگونه نگاه ايدئولوژيک به دين ندارد. بيچرانلو افزود: ضمن اينکه بودجه اين سريال از سه تا هشت ميليون دلار گفته شده که به نسبت سريالهاي عربي مشابه، مبلغ بسيار بالايي است. ضمن اينکه با توجه به اينکه قرار است اين سريال از 10 شبکه عربي پخش شود و به خاطر ظرفيتهايي که دارد، ممکن است يکي از اهداف مهم اين سريال، منافع مالي باشد.
مدير گروه سينما و تلويزيون پژوهشکده هنر و رسانه با بيان اينکه شبکه «روتانا الخليجيه» که متعلق به يک شاهزاده سعودي است، روي پخش اين سريال مانور زيادي داده است، با «رابرت مرداک» مراودات تجاري رسانهاي دارد، احتمال حمايت يهوديان از توليد و پخش اين سريال را ممکن دانست. بيچرانلو در ادامه، با پخش و ترجمه بخشهايي از ميزگردي که با حضور عوامل اين سريال از شبکه الخليجيه پخش شده بود، گفت: «رشيد عساف»، بازيگر نقش معاويه، که بازيگري توانمند و معروف است، طبق ديدگاه اهل تسنن، معاويه را صحابه بزرگ پيامبر و يکي از شخصيتهاي تأثيرگذار تاريخ اسلام ميداند و به بازي در نقش او افتخار ميکند. وي افزود: بازيگران نقش امام حسن و امام حسين برخلاف او، بازيگراني حرفهاي و هنرمند نيستند و پيش از اين نقشهاي سطحي و سادهاي را بازي کردهاند. وي افزود: براي گريم بازيگران در اين سريال نيز از يک گروه ايراني کمک گرفته شده است. وي گفت: قرار است اين سريال به زبانهاي انگليسي و ترکي دوبله شود و براي پخش آن با شرکتهايي در مالزي و اندونزي، تونس و مراکش مذاکره شده است و 10 شبکه عربي هم قرار است آنرا در ماه رمضان نمايش دهند.
بيچرانلو يادآور شد، در تبليغات اين سريال مرتباً به اينکه ممکن است پخش آن اعتراضات زيادي برانگيزد اشاره ميشود و از اين موضوع براي ايجاد هيجان و کنجکاوي در مخاطب استفاده ميکنند.
شيعيان، بيشتر به محتواي اين سريال اعتراض دارند.
در ادامه، سياوش صلواتيان، دانشجوي دکتري مديريت رسانه و پژوهشگر پژوهشکده هنر و رسانه، با مروري بر تصويرسازي از معصومين در سينما و تلويزيون ايران و جهان، واکنشهاي داخلي و بينالمللي به اين سريال را مورد بررسي قرار داد. وي اين واکنشها را در دو دسته، اول، نمايش چهره معصومين و دوم، محتواي سريال طبقهبندي کرد و گفت: اغلب واکنشها بخصوص در ميان اهل تسنن درباره به نمايش درآوردن چهره ائمه معصوم (ظهور يا تجسيد) در اين سريال بوده است اما شيعيان، بيشتر به محتواي سريال و ارائه اين روايت تاريخي متفاوت با باورهايشان اعتراض دارند. وي افزود: وجود فردي يهودي به نام «عبدالله بن سبا» در تاريخ، مورد اختلاف نظر است و بسياري از تاريخشناسان شيعه اصلا به وجود چنين شخصي باور ندارند.
صلواتيان در مورد موضعگيريها و اظهارنظرهاي علماي شيعه و سني درباره اين سريال گفت: اولين اظهار نظر جريان ساز از سوي آيتالله محمد باقر مُهري، نماينده آيت الله سيستاني در کويت و کشورهاي حاشيه خليج فارس صورت گرفت که به نمايش چهره ائمه معصوم در اين سريال اعتراض کرده بود. عوامل سريال ادعا ميکنند که دفتر آيتالله سيستاني و آيت الله فضلالله مجوز اين نمايش چهره را دادهاند که هر دو اينها اين امر را تکذيب کردهاند. همچنين تهيه کننده سريال مدعي است که از دفتر امام خميني و رهبر معظم انقلاب نيز چنين مجوزي را دريافت کرده است که صحت ندارد. صلواتيان افزود: دانشگاه الازهر مصر، علاوه بر مخالفت با پخش اين سريال ادعا کرده که از عوامل پخش آن شکايت خواهد کرد. اين پژوهشگر موضع گيريهاي داخلي را چنين توضيح داد: آيت الله مکارم شيرازي محتواي سريال را مورد نقد قرار داده و تأکيد کرده که نمايش آن ممکن است موجب اختلاف ميان شيعه و سني شود. آيتالله نوري همداني با اشاره به کاريکاتورهاي موهن به پيامبر و معصومين، اين سريال را هم همرديف آنها معرفي کرده است و آيت الله سبحاني هم با اشاره به فتواي آيت الله مُهري، تماشاي اين سريال را براي مسلمين مضر تشخيص داده است.
جلسات بعدي درباره اين سريال پس از پخش آن، از سوي پژوهشکده هنر و رسانه پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار خواهد شد.
منبع : تابناک