از پيامبر اکرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت شده است که فرمودند: از اولين شب جمعه در ماه رجب غافل نشويد. زيرا شبى است که فرشتگان آن را «ليلة الرغائب » مىنامند. اين نامگذارى به اين جهت است که هنگامى که يک سوم از شب گذشت هيچ فرشتهاى در آسمانها و زمين نمىماند مگر اين که در کعبه و اطراف آن جمع مىشوند. آنگاه خداوند بطور غير منتظرهاى بر آنان وارد شده و مىفرمايد: اى فرشتگانم هر چه مىخواهيد از من درخواست کنيد.
فرشتگان عرض مي کنند: حاجت ما اين است که از روزهداران رجب درگذرى. خداوند مىفرمايد: اين کار را انجام دادم.
اولين شب جمعه ماه رجب را ليله الرغائب مي نامند. برخي از مکانها چون بيت المقدس و مکه جايگاه معنوي خاصي دارند و اعمال در آن مکان ها از پاداش و ارزش ويژه اي برخوردار مي باشد. برخي از زمان ها نيز چون سحرگاهان، فجر، شب جمعه، ليلة القدر و ... از چنين ويژگي هاي خاص بهره مند هستند و خداوند در آيات و ائمه عليهم السلام در روايات، به ارزش و جايگاه ويژه آنها اشاره کرده اند.
ماه رجب از جمله زمانهاي خاص به شمار مي رود از جمله ويژگي هاي انحصاري ماه رجب، ليلة الرغائب است. کلمه «رغائب» به معناي چيزي که مورد رغبت و ميل است و نيز به معناي عطا و بخشش بسيار مي باشد. بنابراين معناي اول «ليلة الرغائب» يعني شبي که توجه به عبادت و بندگي در آن فراوان است و انسان در اين شب تمايل زيادي به رفتن به در خانه خداوند و ارتباط و انس با خالق خويش دارد .
معناي دوم، «ليلة الرغائب» يعني شبي که در آن عطاء و بخشش خداوند فراوان است و انسانها با رو آوردن به درب پر مهر خداوندي و خاکساري در برابر عظمت حق، شايسته دريافت عطا و بخشش بي کرانه حضرت حق مي گردند.
بزرگي و ارزش ليلة الرغائب را مي توان در دو جهت زير بيان کرد:
1- از اين جهت که اصولا شب جمعه، خود داراي ويژگي و ارزش خاصي است و اعمال عبادي فراواني در آن وارد شده و زمان عبادت و مناجات و عرض حاجات با قاضي الحاجات است.
2- ماه رجب اولين ماه از ماههاي حرام (ماه هاي حرام عبارتند از: رجب، ذي القعده، ذي الحجه، محرم) و ماه خدا و هنگام عبادت و دعا و استغفار است و رحمت الهي در اين ماه در حال ريزش و نزول است، به همين جهت اين ماه را رجب الاصب گويند، چون «صب» به معناي ريختن است.
پس ليله الرغائب، اهميت و بزرگي شب جمعه و ماه رجب هر دو را در خود جمع نموده، و ارزشي دو چندان دارد.
از پيامبر اکرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت شده است که فرمودند: از اولين شب جمعه در ماه رجب غافل نشويد. زيرا شبى است که فرشتگان آن را «ليلة الرغائب» مىنامند. اين نامگذارى به اين جهت است که هنگامى که يک سوم از شب گذشت هيچ فرشتهاى در آسمانها و زمين نمىماند مگر اين که در کعبه و اطراف آن جمع مىشوند. آنگاه خداوند بطور غير منتظرهاى بر آنان وارد شده و مىفرمايد: اى فرشتگانم هر چه مىخواهيد از من درخواست کنيد.
سپس رسول خدا فرمودند: قسم به کسى که جانم در دست اوست، هيچ بنده يا کنيزى - از بندگان و کنيزان خدا - اين نماز را بجا نمىآورد، مگر اين که خداوند گناهان او را مىبخشد گر چه گناهان او مثل کف دريا و به عدد شن و بوزن کوهها و بعدد برگهاى درختان باشد و روز قيامت هفتصد نفر از خويشان خود را که همگى سزاوار آتش باشند شفاعت مىکند. و در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترين صورت، با روى گشاده و خندان و زبان فصيح براى او مىفرستد
فرشتگان عرض مىکنند: حاجت ما اين است که از روزهداران رجب درگذرى. خداوند مىفرمايد: اين کار را انجام دادم. - بهتر است کسى که اين حديث را مىشنود، در اين شب، زياد بر فرشتگان صلوات فرستاده تا تکليفى را که آيه «تحيت» به عهده ما گذاشته به اندازه توانايى انجام داده باشد - سپس رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلّم فرمودند: کسى که روز پنجشنبه اول رجب را روزه گرفته و سپس بين نماز مغرب و عشا دوازده رکعت نماز بجا آورده، هر دو رکعت به يک سلام و در هر رکعتى سوره فاتحه يک بار، انا انزلناه في ليلة القدر سه بار و قل هو اللّه احد را دوازده بار خوانده، و هنگامى که نماز تمام شد، هفتاد بار بر من (با اين الفاظ) صلوات بفرستد: اللّهمّ صلّ على محمّد النّبىّ الأمىّ و على آله،
سپس سجده کرده و در سجده هفتاد بار بگويد:سبّوح قدّوس ربّ الملائکة و الرّوح،
سپس سر خود را بلند کرده و بگويد: ربّ اغفر و ارحم و تجاوز عمّا تعلّم إنّک أنت العلىّ الأعظم.
آنگاه بار ديگر به سجده رفته و در سجده همان چيزى را بگويد که در سجده اول گفت، سپس حاجت خود را از خدا بخواهد، ان شاء اللّه تعالى برآورده مىشود. (ترجمه المراقبات، ص 113)
فرشتگان عرض مىکنند: حاجت ما اين است که از روزهداران رجب درگذرى. خداوند مىفرمايد: اين کار را انجام دادم. - بهتر است کسى که اين حديث را مىشنود، در اين شب، زياد بر فرشتگان صلوات فرستاده تا تکليفى را که آيه «تحيت» به عهده ما گذاشته به اندازه توانايى انجام داده باشد
سپس رسول خدا فرمودند: قسم به کسى که جانم در دست اوست، هيچ بنده يا کنيزى - از بندگان و کنيزان خدا - اين نماز را بجا نمىآورد، مگر اين که خداوند گناهان او را مىبخشد گرچه گناهان او مثل کف دريا و به عدد شن و به وزن کوهها و به عدد برگهاى درختان باشد و روز قيامت هفتصد نفر از خويشان خود را که همگى سزاوار آتش باشند شفاعت مىکند.
و در شب اول قبر خداوند ثواب آن را به بهترين صورت، با روى گشاده و خندان و زبان فصيح براى او مىفرستد که مىگويد: اى محبوب من مژده بده، از هر سختى نجات پيدا کردى. مىپرسد: تو کيستى؟ رويى بهتر از روى تو نديده و بويى به خوشبويى تو مشامم نرسيده. جواب مىدهد: اى محبوب من، من ثواب آن نمازى هستم که در فلان شب، فلان منطقه، فلان ماه و فلان سال بجا آوردى، امشب آمدهام تا حقت را ادا کرده، مونس تنهايى تو بوده و وحشتت را از بين ببرم، و زمانى که در شيپور دميده شود، در عرصه قيامت بر سرت سايه افکنم. و تو هرگز هيچ خيرى را از جانب مولايت از دست نخواهى داد.
و همچنين در ماه رجب زيارت حضرت امام رضا عليه السلام مستحب است، چنانچه عمره در اين ماه فضيلت دارد، و گفته شده که: جناب علي بن الحسين عليهماالسلام عمره بسته بود در ماه رجب و شبانه روز نماز در نزد کعبه مىگذاشت و پيوسته در سجده بود در شب و روز، و اين ذکر از آن حضرت شنيده مىشد که در سجده مىگفت: عَظُمَ الذَّنْبُ مِنْ عَبْدِک فَلْيحْسُنِ الْعَفْوُ مِنْ عِنْدِک .