حجتالاسلام والمسلمين سيدمحمد غروي، عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم، به مناسبت سالروز مباهله درباره اين روز و پيام آن گفت: روز مباهله به دنبال جريان حاکم شدن اسلام در کل جزيره العرب بوجود آمد. در واقع در آن مقطع احساس ميشد که اسلام جاي خود را در عربستان باز کرده است.
حضور هيئتهاي ساير اديان نزد پيامبر(ص) در نتيجه حاکم شدن اسلام در جزيره العرب بود
وي افزود: لذا در آن زمان وفدها و هيئتهاي مختلفي از سوي برخي کشورها و همچنين تابعين برخي اديان خدمت پيامبر اکرم(ص) ميرسيدند و با ايشان ملاقات و گفتوگو ميکردند، لذا آن سال را سال «وفود» نام نهادند.
حجتالاسلام غروي ادامه داد: يکي از اين وفدها، وفد نجران بود؛ نجران قسمتي از عربستان بود که مسيحيان جزيره العرب در آنجا متمرکز بودند. اينها زماني که ديدند اسلام در عربستان حاکم شده است و در عين حال هم احساس کردند اسلام حرمت خاصي براي مقدسات مسيحيت، حضرت مريم(س) و حضرت عيسي(ع) قائل است آمادگي پيدا کردند که هيئتي را براي ملاقات با رسول الله (ص) بفرستند.
وي اظهار کرد: البته ظاهرا اين به دنبال دعوتي بود که خود پيامبر(ص) از تمام سران اديان ديگر داشتند، لذا هيئت بلندپايهاي از مسيحيان نجران که حدود 60 نفر بودند وارد مدينه شدند که اسامي آنها در تاريخ آمده است.
سؤال از پيامبر در مورد پدر حضرت عيسي (ع) و نزول آيات در پاسخ به مسيحيان نجران
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم عنوان کرد: آنها زماني که با پيامبر وارد بحث شدند سؤالاتي از ايشان کردند از جمله نام پدر پيامبر(ص) و حضرت موسي(ع) را از ايشان پرسيدند و حضرت نيز پاسخ دادند، تا اينکه سؤال کردند پدر حضرت عيسي(ع) چه کسي بوده است؟
وي اضافه کرد: آنها نزد پيامبر(ص) اينگونه سؤال را مطرح کردند که شما معتقديد حضرت عيسي(ع) از حضرت مريم (س) و به طور پاک به دنيا آمده است و از طرفي هر انساني براي تولد پدري ميخواهد، پس پدر حضرت عيسي(ع) کيست؟ و در ادامه استدلال کردند چون حضرت عيسي (ع) پدري ندارد پس پدر حضرت عيسي(ع)، خداست.
حجتالاسلام غروي ابراز کرد: آن هنگام آيه نازل شد که « إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِندَ اللّهِ کَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِن تُرَابٍ ثِمَّ قَالَ لَهُ کُن فَيَکُونُ» (آل عمران، آيه 59). در واقع اگر بنا باشد کسي پدر نداشته باشد و نتيجه بگيريم که پدرش خداست بايد اين استدلال را در وهله اول براي حضرت آدم به کار بگيريم و بگوييم پدر حضرت آدم(ع)، خداست. در حالي که چنين نسبتي را به حضرت آدم(ع) نميدهيم .
وي افزود: به دنبال اين پاسخ دندانشکن، که خودشان نيز چنين اعتقادي درباره حضرت آدم داشتند، طبعا بايد از اين اعتقاد نسبت به حضرت عيسي(ع) دست برميداشتند اما نپذيرفتند. لذا آيه بعدي آمد که ميفرمايد: «الْحَقُّ مِن رَّبِّکَ فَلاَ تَکُن مِّن الْمُمْتَرِينَ» ( [آنچه درباره عيسى گفته شد] حق [و] از جانب پروردگار توست، پس از ترديدکنندگان مباش).
حجتالاسلام غروي ادامه داد: پس از اين آيه بود که آيه مباهله نازل شد؛ «فَمَنْ حَآجَّکَ فِيهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْاْ نَدْعُ أَبْنَاءنَا وَأَبْنَاءکُمْ وَنِسَاءنَا وَنِسَاءکُمْ وَأَنفُسَنَا وأَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَّعْنَةَ اللّهِ عَلَى الْکَاذِبِينَ» و خدا به پيامبر(ص) دستور داد اگر اينها بخواهند با شما محاجه و بحث کنند آنها را به مباهله دعوت کنيد.
همراه شدن اهل بيت(ع) با پيامبر(ص) در مباهله گواهي حقانيت اسلام در نزد مسيحيان نجران
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه با بيان اينکه مباهله در اديان گذشته هم سابقه داشته است، گفت: در مباهله هر دو طرف نزديکترين اطرافيان خود را همراه خودشان مي آوردند و به درگاه خدا تضرع و ابتهال ميکردند و بر طرف دروغگو لعنت مي فرستادند و براي وي از پروردگار طلب عذاب مي کردند.
وي تأکيد کرد: لذا به پيامبر(ص) امربه مباهله ميشود و مسيحيان نجران هم در ابتدا با آن موافقت ميکنند. در تاريخ آمده است بزرگ مسيحيان نجران به اطرافيان خود ميگويد اگر پيامبر(ص) با اصحاب و يارانشان آمدند ما با آنها مباهله ميکنيم، اما اگر پيامبر(ص) با نزديکترين افرادش آمدند اين نشان دهنده حقانيت پيامبر(ص) است که به راه و عقيده خودش اعتقاد و اعتماد دارد.
حجتالاسلام غروي افزود: بالاخره روز مباهله فرا رسيد و هيئت مسيحيان نجران در محل مورد نظر حاضر شدند و پيامبر(ص) را ديدند که با حضرت علي(ع)، حضرت فاطمه(س) و امام حسن(ع) و امام حسين(ع) در حال آمدن هستند و هيچ کس ديگري نيز همراه آنان نيست و لذا از انجام مباهله منصرف شدند.
آيه مباهله بيانگر جايگاه ويژه امام علي(ع) در نزد پيامبر(ص) است
وي تصريح کرد: اما بايد ببينيم که آيه مباهله با افرادي که همراه پيامبر(ص) بودند چه تطبيقي دارد. امام حسن(ع) و امام حسين(ع) با «ابنا» يا فرزندان تطبيق دارد. در مورد «نساء» ، پيامبر(ص) با آنکه زنان مختلفي داشتند تنها حضرت فاطمه(س) را همراه خودشان آوردند. حضرت علي(ع) نيز بر طبق اين آيه به عنوان «نفس» پيامبر(ص) معرفي شدهاند، لذا اميرالمؤمنين اين جايگاه ويژه را در نزد پيامبر(ص) دارد.
حجتالاسلام غروي يادآور شد: در واقع اين آيه از آياتي است که جايگاه اميرالمومنين علي(ع) و اهل بيت(ع) را در نزد خدا، پيامبر(ص) و اسلام مشخص ميکند و فضيلت ايشان را نسبت به ديگران نشان ميدهد.
ضرورت تبيين آياتي مانند مباهله در کنار توجه به مسئله تقريب
حجتالاسلام غروي درباره چگونگي تبيين وقايعي از قبيل مباهله که حقانيت اهل بيت(ع) را نشان ميدهد بدون اينکه ضربهاي متوجه مسئله تقريب شود، گفت: در ارتباط با روز مباهله هم در ميان تشيع و هم در ميان اهل تسنن روايات زيادي آمده است. البته برخي هم خواستهاند براي آن توجيهاتي بيان کنند که آن محل بحث ديگري است.
وي تصريح کرد: اما حقيقت اين است که ما آنطور که شايسته است در اين رابطه کار نکردهايم و اين گونه مسائل را به خوبي براي کساني که به دنبال حق و حقيقت هستند بازگو نکردهايم. يکي از اين مسائل، همين روز مباهله است که بايد روي آن کار کرد و تبليغات انجام داد و نشان دهيم اين يکي از آيات قرآن درباره اهل بيت(ع) است به مانند آيه تطهير که اين آيه نيز در 24 ذي الحجه نازل شده است.
تقريب احترام به عقايد ديگران در عين دست برنداشتن از عقايد خودمان است
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم درباره معناي تقريب گفت: تقريب به معناي اين نيست که ما دست از عقيده خود برداريم و حقايقي که هست را بازگو نکنيم. تقريب به اين معناست که مقدسات طرفين را مقدس بشماريم و به آن مقدسات توهين نکنيم.
وي ادامه داد: در عين حال بايد به خاطر وحدت در اصل اسلام و اعتقاد به اصول اساسي اسلام در مقبل دشمنان اسلام يد واحده بشويم، زيرا همگي مسلمان هستيم و قرآن و پيامبر(ص) را قبول داريم و در مورد ساير اصول اساسي اسلام اتفاق نظر داريم.
حجتالاسلام غروي اظهار کرد: لذا بايد اين جهات مشترک را برجسته کنيم و فضايي بين خودمان به وجود بياوريم که فضاي دشمني و عناد نباشد تا در پرتو اين فضا بتوان گفتوگو کرد و حقايق را مطرح کرد تا کساني که طرفدار و به دنبال حقيقت هستند بتوانند حق را بيابند و از آن تبعيت کنند.
وي تأکيد کرد: پس تقريب به معناي اين نيست که ما از عقايدمان دست برداريم يا از آنها بخواهيم از عقايدشان دست بردارند، بلکه بايد به عقايد هم احترام بگذاريم و توهين نکنيم تا فضاي سالمي براي بيان حقايق شکل بگيرد.
حجتالاسلام غروي عنوان کرد: اين فضاي سالم کمک ميکند تا بسياري از حاشيهسازيهايي که براي ما يا آنها ميشود برطرف گردد. مثلا هنوز هم آقايان در عربستان معتقدند که قرآن ما تحريف شده است و قرآن ايرانيها را ميگيرند به عنوان اينکه تحريف شده است. در حالي که بايد قرآنها را تطبيق کنند و ببينند آيا حتي يک کلمه آن با قرآن ساير مسلمانان تفاوت دارد و نبايد چنين حرفهاي بيحسابي بزنند. متأسفانه چنين تلقياتي براي آنها ايجاد شده است و از اين تلقيات بيخود بسيار است
وي خاطرنشان کرد: طبعا در يک فضاي مناسب ميتوان روشن کرد که بزرگان ما هم قائل به تحريف قرآن نيستند و قرآن ما هم مانند قرآن شماست. ما هم قائل به سنت، البته سنت اهل بيت(ع) و معصوم هستيم. اينها ميتواند زمينه لازم را در وهله اول براي برطرف کردن اين حاشيهسازيها و تلقيهاي سوء فراهم کند و در وهله دوم زمينه مناسب براي انتقال بهتر مطالب اهل بيت(ع) به ديگران را آماده سازد.