جواب:

ا) ترمذي متوفاي 279:

وي صاحب يكي از صحاح سته اهل سنت است، بعد اين که روايت را نقل مي‌کند مي‌گويد:

هذا حَدِيثٌ حَسَنٌ صحيح.[1]

ب) طحاوي:

آقاي ابو جعفر طحاوي که از ايشان به امام تعبير مي‌کنند و کتاب ايشان از کتب درسي تمام فرق و مذاهب اسلامي حتي وهابيت است، ايشان بعد از اين که روايت را نقل مي‌کند مي‌گويد:‌

اين حديث صحيح الاسناد است و هيچ اشکالي در روايت حديث غدير نيست.[2]

ج) ابن عبد البر قرطبي متوفاي 463:

وي بعد از نقل روايت غدير مي گويد:

وهذه كلها آثار ثابتة.[3]

تمام اين آثار غدير و احاديث غدير ثابت است.

د) حاكم نيشابوري:

وي طرق متعددي را ذکر مي‌کند و مي‌گويد: روايت صحيح است.

ه) ابن كثير دمشقي:

و) ذهبي:

ابن كثير مي گويد: قال شيخنا أبو عبد الله الذهبي وهذا حديث صحيح.[4]

استاد ما ابو عبد الله ذهبي گفته است: اين حديث صحيح است.

در ادامه ابن كثير مي گويد:

قال شيخنا ابو عبد الله الذهبي الحديث متواتر أتيقن أن رسول الله قاله.[5]

استاد ما ابو عبد الله ذهبي گفته است كه حديث متواتر است و يقين دارم که پيغمبر اين را فرموده است

ز) ابن حجر عسقلاني

كثير من اسانيدها صحاح وحسان.[6]

بسياري از سندهاي آن صحيح و حسن اند.

ح) ضياء الدين مقبلي[7] متوفاي 1108:

 وي از علماي بزرگ اهل سنت است و خيلي برايش احترام قائل هستند و مدح و ثناء زياد برايش گفته‌اند، ايشان مي‌گويد:

فإن لم يكن هذا معلوما فما في الدين معلوم.[8]

اگر حديث غدير قطعي و معلوم نباشد، ما در دين حرف قطعي نخواهيم داشت.

يک روايتي که 130 نفر از صحابه نقل کرده‌اند، آن هم با طرق متعدد و بعضي‌ها براي آن 250 سند ذکر کرده‌اند، بخواهد زير سؤال برود، ما هيچ روايتي در اسلام نخواهيم داشت که قطعي باشد تا انسان روي آن مانور دهد.

ط) ميرزا محمد بدخشي

وي مي‌گويد:

وهذا حديث صحيح مشهور، ولم يتكلم في صحته إلا متعصب جاحد.[9]

در صحت حديث غدير کسي حرف نمي‌زند، مگر اين که متعصب باشد و اين پرده تعصب جلوي چشمانش را گرفته باشد و جاحد باشد، يعني با اين که يقين دارد بر صحت آن؛ ولي انکار مي‌کند.

بعد مي‌گويد:

لا اعتبار بقوله

همچنين فردي، گفتارش ارزش ندارد.

ي) آلوسي:

نعم ثبت عندنا أنه (صلى الله تعالى عليه وسلم) قال فى حق الأمير كرم الله تعالى وجهه هناك: من كنت مولاه فعلى مولاه.[10]

بله نزد ما ثابت است كه رسول خدا صلي الله و عليه و آله در حق حضرت علي عليه السلام در آنجا گفته است: هركه من مولاي اويم علي مولاي اوست.

ك) ابو حامد غزالي

از وي به امام غزالي تعبير مي‌کنند او مي‌گويد:

وأجمع الجماهير على متن الحديث من خطبته في يوم غدير خم باتفاق الجميع.[11]

جمهور اهل سنت اتفاق نظر دارند بر متن حديث غدير.

ل) ابو المکارم علاء الدين سمناني:

هذا حديث متفق علي صحته.

م) جزري متوفاي 833:

 وي مي‌گويد: اين روايت متواتر است و از افراد انبوهي نقل شده است و افرادي که دنبال تضعيف آن هستند:

ممن لا اطلاع له في هذا العلم.[12]

اين‌ها سواد ندارند و علم حديث نخوانده‌اند.

ن) سيوطي:

مناوي از سيوطي نقل مي كند كه حديث متواتر است.[13]

س) ملا علي قاري:

اين حديث متواتر است و شکي در رابطه با آن نيست و 30 نفر از صحابه آن زماني که در خلافت علي بعضي‌ها نزاع داشتند، شهادت دادند.

ع) عجلوني متوفاي 962:

فالحديث متواتر أو مشهور.[14]

حديث يا متواتر و يا مشهور است.

ف) الباني

از وي به بخاري دوران تعبير مي شود:

حديث الترجمة حديث صحيح بشطريه، بل الأول منه متواتر عنه صلى الله عليه وسلم كما ظهر لمن تتبع أسانيده و طرقه.[15]

حديث غدير که حديث مورد ترجمه است، هم «من کنت مولاه فعلي مولاه »آن صحيح است و هم «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» آن صحيح است؛ بلکه بخش اول آن متواتر است و کساني که سند و طرق حديث را تتبع کنند، به اين نتيجه مي‌رسند.

ظ) شعيب ارنوط:

آقاي شعيب ارنؤط که از محققين به نام اهل سنت است مي‌گويد:

حديث غدير شواهد زيادي دارد که به حد تواتر مي‌رسد.

مرحوم علامه اميني و حضرت آيت الله ميلاني در نفحات الازهار، 60 و 63 نفر از بزرگان و استوانه‌هاي علمي اهل سنت را آورده‌اند که يا شهادت به صحت حديث غدير داده‌اند و يا بر تواتر حديث غدير اذعان کرده‌اند.