نسخه موبایل
www.valiasr-aj .com
تازه ها و ناگفته هاي بقيع
کد مطلب: 5973 تاریخ انتشار: 29 ارديبهشت 1400 - 07:00 تعداد بازدید: 8193
يادداشت » عمومي
تازه ها و ناگفته هاي بقيع

لغت

بقيع در لغت به زمين گسترده و بزرگي گويند كه داراي درخت باشد كه يكي از آنها، بقيع (غرقد) است. غرقد، نام درختي است كه در آن محيط بوده است، گرچه بعدها آن درختان را كندند، ولي اسم آن باقي ماند و اين زمين، معروف به بقيع الغرقد شد.

مساحت

اين قبرستان از زمان رسول خدا صلي الله عليه وآله تا كنون باقي است و حدود ده هزار نفر از ياران پيامبر (ص) را در خود جاي داده است.
بقيع، زمين مستطيل شكلي در شرق مدينه است كه 100 در 150 متر بوده است؛ ولي بارها توسعه پيدا كرده است. برخي آن را در اصل 80 در 80 متر دانسته اند كه بعدها با اضافه شدن حش كوكب و... به آن، به 150 در 100 متر رسيد.

آغاز

ابورافع مي گويد: رسول خدا صلي الله عليه وآله در صدد تهيه مكاني براي دفن ياران خود بود و جاهاي مختلفي را در اطراف مدينه ملاحظه كرد تا آن كه به بقيع الغرقد رسيد و فرمود: به من دستور داده شده كه اين مكان را قرار دهم.

اولين مدفن در بقيع

از برخي روايات، استفاده مي شود كه اولين كسي كه در بقيع دفن شد، عثمان بن مظعون بود؛ همان گونه كه از حضرت اميرمؤمنان علي عليه السلام روايت شده كه اولين كسي كه در بقيع دفن شده، عثمان بن مظعون و پس از او، ابراهيم، پسر پيامبر بود. از برخي روايات نيز فهميده مي شود كه اولين كسي كه در بقيع دفن شد، اسعد بن زرارة بود. او به هنگام ساخت مسجد النبي، از دنيا رفت. ممكن است گفته شود كه اولين كساني كه در بقيع دفن شدند، از مهاجران، عثمان بن مظعون و از انصار، اسعد بن
زراره بوده است ، و يا آن كه گفته شود كه اسعد بن زرارة، در بقيع دفن شد؛ پيش از آن كه آن مكان، به عنوان قبرستان عمومي، در نظر گرفته شود.

وقفي نبودن بقيع

بقيع، يك زمين وقفي نيست؛ چون ملك كسي نبوده است و وقفيت، فرع ملكيت است؛ وپس از تصميم براي دفن، مردم درختان آن را كندند و عده اي هم آمدند و براي خود در آن خانه ساختند. بنابر اين چلوگيري وهابيون از بازسازي بقيع تحت عنوان وقف بودن بقيع بهانه اي بيش نيست، علاوه بر آنكه خصوص امامان بقيع در خانه شخصي عقيل بن ابي طالب دفن گرديدند.

فضيلت بقيع

بقيع به خاطر قدوم مبارك رسول خدا و ائمه معصومين عليهم السلام و دفن چهار تن از امامان عليهم السلام و ساير مؤمنان، شهيدان ونيكان، داراي شرافت زيادي است. ابوحجر اسلمي از رسول خدا صلي الله عليه وآله، چنين روايت كرده است: كسي كه در مكه يا مدينه بميرد، مورد حساب واقع نگردد و مهاجر به سوي خدا محسوب شود و روز قيامت، با اصحاب بدر محشور مي شود همچنين از رسول
خدا صلي الله عليه وآله، چنين روايت شده است كه روز قيامت، هفتاد هزار نفر از بقيع، بي حساب راهي بهشت مي شوند؛ در حالي كه صورت آنها چون ماه شب چهاردهم، مي درخشد.

نزول يك آيه در بقيع

سيوطي از انس روايت مي كند كه دو آيه «فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً. إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً» در بقيع نازل شد.

پيامبر و بقيع

رسول خدا صلي الله عليه وآله، به قبرستان بقيع مي رفت و مشغول دعا مي شد و براي مردگان، طلب رحمت و آمرزش مي كرد. علاوه بر اين، وي در شامِ هر پنج شنبه، به همراه عده اي از مردم، به بقيع مي رفت. از اين رو، فقيهان ما، فتواي مستحب بودن زيارت قبور را داده اند. علاوه به اين، گاهي پيامبر، آخر شب به تنهايي به بقيع مي رفت و براي اهل بقيع، دعا مي كرد. جالب اينجاست كه جايگاه ايستادن رسول خدا صلي الله عليه وآله در بقيع، كنار قبور فعلي ائمه بقيع بوده است. جعفر خالد بن عوسجي، نقل مي كند كه شبي در گوشه خانه عقيل بن ابيطالب، مشغول دعا بودم كه امام صادق عليه السلام از كنارم عبور كرد و مي خواست به سمت عريض برود كه فرمود: اين جايي كه ايستاده اي، جايگاه شبانه رسول خدا صلي الله عليه وآله در بقيع بوده است و مي دانيم كه اهل بيت عليهم السلام، در خانه عقيل، به خاك سپرده شدند.

همچنين در برخي روايات، از حضور رسول خدا صلي الله عليه وآله، در شب نيمه شعبان در بقيع و نيز از سجود رسول خدا صلي الله عليه وآله در بقيع ، نماز رسول خدا صلي الله عليه وآله در بقيع، خواندن نماز باران در بقيع و دعاي آن حضرت در آن جا مطالبي نقل شده است. سلمان فارسي نيز مهر نبوت رسول خدا را در قبرستان بقيع ديد. برخي روايات نيز از زبان رسول خدا صلي الله عليه وآله در قبرستان بقيع نقل شده است كه برخي از آنها در فضيلت اميرمؤمنان علي عليه السلام و امام مهدي عليه السلام است. كه تفصيل آن را در كتاب (بقيع الغرقد في دراسه شامله) آورده ايم.

بقيع و عترت پيامبر(ص)

اميرمؤمنان علي عليه السلام، يك شب در بقيع، درباره اسرار حرف «با» بسم الله الرحمن الرحيم، تا طلوع فجر سخن گفت و به پايان هم نرسيد.

محل نماز حضرت فاطمه عليهاسلام در قبرستان بقيع، مشخص بود. شيخ صدوق سفارش مي كرد كه پس از زيارت امامان بقيع، در مسجدي كه در آن جاست و گفته مي شود كه مكاني است كه فاطمه عليهاسلام در آن نماز گزارده است، دو ركعت نماز بخوانيد. ظاهراً مقصود، همان بيت الاحزان است كه در نزديكي قبور امامان بقيع بوده است و وهابيان آن را تخريب كردند. بيت الاحزان فاطمه را بايد خانه اسرار فاطمه ناميد. اين جا، جايي بود كه علي عليه السلام آن را براي فاطمه عليهاسلام ساخته بود آن حضرت با حسنين عليهماالسلام، در آن جا حضور مي يافت و تا شب، به گريه مي پرداخت.

امامان بقيع درباره بقيع، گفت وگوهايي دارند كه تفصيل آن در جاي خود آمده است.

عنايت مسلمانان به زيارت بقيع

عالمان شيعه و سني در كتاب هاي خود، مردم را به زيارت قبرستان بقيع ترغيب نموده اند. علاوه بر فقيهان وعالمان بزرگ شيعي، شخصيت هايي از اهل سنت چون عبدالكريم بن عطاء الله مالكي، محمد بن شربيني، بكري دامياطي، فاكهي، نووي، غزالي، صالحي شامي و... به آن تصريح كرده اند.

آداب زيارت قبور ائمه بقيع

مستحب است كه براي اين زيارت، سه كار انجام شود؛ غسل، زيارت و خواندن هشت ركعت نماز (براي هر امام، دو ركعت).

بنا به تصريح برخي از مراجع بزرگوار، مانند حضرت آيه الله وحيد خراساني، ادب زيارت حكم مي كند كه براي زيارت ائمه در قبرستان بقيع، با پاي برهنه وبدون كفش وارد شوند و زيارت كنند.

پيراستن حرم امامان بقيع

مسلمانان از ديرباز، اقدام به بازسازي و ساختن گنبد براي شخصيتهاي بزرگ اسلامي كردند كه گنبد سبز پيامبر و گنبدهايي كه در عراق، ايران، سوريه، مصر، تركمنستان و .. وجود دارند، شاهد اين مطلب هستند و تنها وهايبان، به خاطر تحجر و كج فهمي اي كه دارند، بااين كار مخالفت كرده اند.

يكي از كساني كه اقدام به ساخت گنبد بر مزار امامان بقيع نمود، ابوالفضل اسعد بن محمد بن موسي قمي اردستاني مجدالملك است. او در آخر قرن 5، كشته شد. همچنين الناصر لِدين الله، خليفه عباسي، در سال 560 ق. اقدام به تعمير گنبد امامان بقيع كرد و نيز ابوطالب عبدالله بن حسين بن ميرزا رفيع الدين حسيني مرعشي نيز اقدام به تعمير و بازسازي حرم امامان بقيع نمود.

در دوره قاجاريه، محمد بن علي امين السلطنه، اقدام به نهادن ضريحي از فولاد بر روي قبور نمود. او قصد داشت ضريحي نقره اي نيز براي آنها قرار دهد كه مانع كار او شدند.

سيد علي قطب هزار جيبي نيز آخرين ضريح فولادي را - كه در اصفهان ساخته شده بود - به مدينه برد و با زحمت و سه سال معطلي در جده، بر قبور مطهر ائمه بقيع نهاد كه اين ضريح نيز در سال 1343 ق. توسط وهابيان از جا كنده شد و قطعاتي از آن، تا سال 1385 هـ.ش بر ديوار شهداي احد وجود داشت.

مرحوم سيد محسن امين مي نويسد: سلطان عبدالمجيد عثماني - كه گنبد قبر پيامبر را ساخت - دستور داده بود كه براي امامان بقيع نيز گنبدي همانند گنبد پيامبر (ص) بسازند؛ ولي با مخالفت برخي از اهل مدينه مواجه شد. غير از قبور مطهر امامان بقيع، بيت الاحزان، قبر حليمه سعديه، قبور دختران و همسران پيامبر، قبر مالك و قبور عمه هاي پيامبر نيز داراي گنيد بودند كه همه آنها توسط سلفيان تخريب شد.

فاجعه تخريب بقيع

همانگونه كه گفته شد مسلمانان از آغاز، به قبور بزرگانشان توجه داشتند و بر فراز آنها، گنبدهايي مي ساختند كه از جمله آنها، گنبد قبر مطهر رسول خدا صلي الله عليه وآله است كه از اول تا كنون، بوده است. مزار بزرگان و امامان بقيع نيز از اين قاعده مستثني نيست. ابن جبير (قرن 6) در سفرنامه خود، بقيع را به زيبايي توصيف كرده، از گنبد زيبا و بسيار بلند ائمه بقيع، ياد كرده است. پس از او، ابن بطوطه نيز همان توصيف را دارد.

سمهودي نيز از گنبد ائمه اهل بيت، به عنوان گنبد باعظمت و بلند ياد كرده است؛ اما جريان واپس گرا و متحجر وهابي، در 8 شوال سال 1344ق. اقدام به تخريب آن نمود و به احساسات ميليون ها نفر از مسلمانان، توجهي نكرد. جالب اين جاست كه آنها اقدام به نگهداري از لباس ها و اسباب منزل، خانه، شمشير و تخت خواب آل سعود نموده اند و از آثار يهوديان مدينه نيز تا كنون محافظت كرده اند؛ ولي آثار رسول خدا و اهل بيت او عليهم السلام را خراب كردند.

عكس العمل مسلمانان در تخريب بقيع

تخريب بقيع، با عكس العمل شديد مسلمانان و به ويژه، شيعيان جهان، مواجه گرديد. مسلمانان ايران، عراق، قفقاز، آذربايجان، ازبكستان، تركمنستان، قزاقستان، تاتارستان، ياشقيرستان، تركيه، افغانستان، چين، مغولستان و هندوستان، در برابر اين مسئله، موضع گيري كردند دولت و مجلس آن روز ايران نيز در اين زمينه، موضع گيري رسمي كرد. همچنين فقيهان وبزرگاني چون سيد ابوالحسن اصفهاني، شيخ محمد خالصي و شهيد سيد حسن مدرس، اين اقدام را محكوم كردند.

در كنفرانس كشورهاي اسلامي، مرحوم شيخ محمدحسين كاشف الغطاء، سيد امين حسيني مفتي فلسطين، و سيد محمدتقي طالقاني (آل احمد) نماينده آيه الله بروجردي در مدينه، شركت كردند. همچنين مراجع وبزرگاني ديگري مانند حاج شيخ عبدالكري حائري، حاج آقا حسين قمي، سيد محسن حكيم، سيد هبه الدين شهرستاني و امام خميني، در اين مورد، موضع گيري كردند وحضرت امام خميني در اين زمينه، نامه اي خطاب به شاه عربستان نگاشت.

اجساد جاويدان

بدن سالم 2 تن از فرزندان امام جعفر صادق عليه السلام -پس از گذشت بيش از 1000 سال از فوتشان- در بقيع دفن شده است.

يكي از آنان، اسماعيل بن جعفر است كه قبر وي پيش از درب اصلي فعليِ قبرستان بقيع بوده است. به هنگام ايجاد خيابان ابوذر - كه امتداد آن به بقيع رسيد - مجبور به نقل جسد علي و جعفر شدند كه به هنگام خاك برداري، قبر وي ويران شد و جسد سالم وي يافت شد كه به درون قبرستان بقيع منتقل و در ضلع شرقي شهداي حره، دفن شد. علامت قبر وي، پس از مدتي توسط وهابيان برداشته شد.

علي بن جعفر عريضي، فرزند ديگر امام صادق عليه السلام است كه تا دوره امام جواد عليه السلام زنده بود. قبر وي در عريض - يكي از روستاهاي اطراف مدينه منوره و نزديك به منطقه احد - قرار داشت كه اينجانب به زيارت آن رفته بودم، وچند سال پيش، عوامل مزدور وهابيت، اقدام به تخريب قبر وي نمودند؛ ولي -بنا به شهادت برخي از موثقين مثل حجت الاسلام والمسلمين شيخ حسن راضي از علماي احساء وحجت الاسلام والمسلمين شيخ حسين رضواني مسئول وقت دفتر نماينگي بعثه مقام معظم رهبري در مدينه- با جسد سالم وي مواجه شدند كه با انتقال جسد مطهر وي به قبرستان بقيع، نزديك قبور اهل بيت دفن گرديد.



Share
1 | اميد سركان بومي | Iran - Tehran | 12:00 - 26 مهر 1387 |
2
 
 
1
پاسخ نظر
با تشکر از مطالب جالب شما
2 | محسن حاجي | Iran - Tehran | 12:00 - 03 فروردين 1388 |
0
 
 
1
پاسخ نظر
با تشكر از اين مطلب تحقيقي
3 | حسين | Iran - Rasht | 20:41 - 31 شهريور 1389 |
0
 
 
1
پاسخ نظر
سلام. ممنون از مطالب خوب شما. لطف نماييد با منبع بنويسيد.
4 | مهرداد | Iran - Tehran | 02:51 - 01 مهر 1390 |
0
 
 
4
پاسخ نظر
از خاندان ميرزاي شيرازي رضوان ا...تعالي عليه کاري صورت نگرفته است حضرات آقايان يا صلاح نيست از ايشان بنگاريد که چه تلاش ها کرده اند و...؟!
5 | حیدرالحبیب | Germany - Nuremberg | 22:21 - 02 مرداد 1394 |
0
 
 
3
پاسخ نظر
خدا بیامرزه شهید حاج اقا حسن شیرازی که تلاش زیادی برای بازسازی بقیع کردند
6 | ن | Belgium - Meise | 16:33 - 17 مرداد 1394 |
0
 
 
1
پاسخ نظر
مطالب جدیدی خواندم تشکر
   
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :