نام کتاب: اللهوف علي قتلي الطفوف
نويسنده: سيد بن طاووس
معرفي اجمالي:
کتاب «اللهوف علي قتلي الطفوف» (آههاى سوزان بر کشتگان بيابان) اثر سيد بن طاووس ميباشد که پيرامون شرح قيام امام حسين سلام الله عليه از حرکت ايشان از مدينه، حوادث روز عاشورا تا بازگشت اسرا به وطن ميباشد.
از مشخصههاي اين کتاب آن است که به صورت يک داستان پياپي تنظيم شده است. در اعتبار اين کتاب بايد گفت هرچند روايات اين کتاب مانند بسياري از کتب تاريخي ديگر، بدون ذکر سلسله اسناد نقل شده است، اما بيشتر انديشمندان گذشته و حال اين مورد اعتماد ميدانند.
«سيد رضي الدين، على بن موسى بن جعفر» مشهور به «سيد بن طاووس» (متوفاي 664ق) از علماي بزرگ شيعه، آثار مهم و اثرگذاري را نگاشته است. يکي از اين آثار، کتاب «اللهوف علي قتلي الطفوف» (آههاى سوزان بر کشتگان بيابان) ميباشد.
اين کتاب با نام «الملهوف» نيز شناخته ميشود. در انتساب اين کتاب به سيد بن طاووس شکي وجود ندارد و از جمله شواهد آن اين است که سيد در کتابهاي ديگر خود از اين کتاب ياد کرده است.
اين کتاب، شرح قيام امام حسين سلام الله عليه از حرکت ايشان از مدينه، تا بازگشت اسرا به وطن ميباشد. از مشخصههاي اين کتاب آن است که به صورت داستاني تنظيم شده است و اين ويژگي، لهوف را به جهت ترتيب و شکل ساختاري، از کتابهاي ديگر روايي جدا مي کند.
اين کتاب داراي بخشهاي ذيل است:
1- مقدمه؛ شامل مطالبي در عظمت واقعه عاشورا، مقام امام حسين سلام الله عليه و ارزش گريه و عزاداري بر آنحضرت، بيان انگيزه نگارش کتاب توسط مؤلف و ... .
2- مسلک اول: اين بخش پيرامون تولد و زندگي امام حسين سلام الله عليه تا قبل از واقعه عاشورا مي باشد.
3- مسلک دوم: اين بخش، اصليترين قسمت کتاب است که شامل وقايع روز عاشورا تا زمان شهادت امام حسين سلام الله عليه مي باشد.
4- مسلک سوم: وقايع بعد از شهادت امام از عصر عاشورا و فرستادن اسيران و سرِ شهدا و به کوفه آغاز شده و ماجراي اسارت اهل بيت تا برگشت آنان به مدينه را بيان ميکند.
پس از آن نيز به حالات امام سجاد سلام الله عليه در فراق پدرشان اشاره شده است.
سيد بن طاووس در مقدمه کتاب، هدف از تأليف آن را چنين ذکر ميکند: آنچه بيش از هر چيز مرا به نوشتن اين کتاب واداشت اين بود؛ من چون کتاب «مصباح الزائر و جناح المسافر» را گرد آوردم ديدم که کتابى شد شامل بهترين جاهاى زيارت و برگزيدهترين اعمالى که هنگام زيارت بايد بهجا آورد و هر کس آن کتاب را همراه داشته باشد از برداشتن چراغ ديگرى براى زيارت و يا کتاب زيارت بزرگ و يا کوچک بينياز است، از همين رو خواستم که هر کس آن کتاب را با خود داشته باشد از همراه بردن مقتل براي زيارت سيدالشهدا ء نيز بينياز گردد؛ لذا اين کتاب را تهيه نمودم که پيوست کتاب ديگرم باشد.
سيد بن طاووس در عبارتي ديگر در بيان سبک جديد مقتلنويسي خويش چنين ميگويد: کتاب "الملهوف" را در حالى تصنيف کردم که، کسى را نميشناسم در نگارش کتابى با اين شيوه از من پيشى گرفته باشد، و کسى که بر اين کتاب آگاهى داشته باشد بر مفهوم اين سخن آگاه است.
سيد ابن طاووس درباره مختصرنويسي در اين کتاب ميگويد: با توجه به اينکه زائران، فرصت کمترى دارند رشته سخن را کوتاه نموده و به طور اختصار بيان کرده ام و همين اندازه کافى است که درهاى اندوه را به روى خواننده باز و افراد با ايمان را رستگار سازد، که در قالب اين الفاظ، حقايق ارزندهاى نهادهايم.
در لينک هاي زير دو نسخه عربي و دو نسخه فارسي را جهت دانلود قرار داده ايم:
نسخه اول عربي: لهوف چاپ موسسه اعلمي لبنان + سرگذشت مختار
نسخه دوم عربي: چاپ اسوه ايران با تحقيق شيخ فارس تبريزيان (الحسون)
نسخ اول فارسي: انتشارات مومنين با ترجمه محمد طاهر دزفولي
نسخ دوم فارسي: انتشارات حاذق با ترجمه علي کرمي