امام صادق (عليه السلام) عقل ابداعگر و انديشمند اسلام و چهره بي مانند دانش بشري، همواره از عمويش عباس (عليه السلام) تجليل به عمل مي آورد و با درود و ستايشهاي عطرآگين از او ياد مي كرد و مواضع قهرمانانه اش در روز عاشورا را بزرگ مي داشت. از جمله سخناني كه امام درباره قمر بني هاشم(ع) فرموده است، بيان زير مي باشد:
«عمويم عباس بن علي (عليه السلام) بصيرتي نافذ و ايماني محكم داشت. همراه برادرش حسين جهاد كرد، به خوبي از بوته آزمايش بيرون آمد و شهيد از دنيا رفت...(1)
امام صادق (عليه السلام) از برترين صفات مجسم در عمويش كه مورد شگفتي اوست چنين نام مي برد:
الف: «تيزبيني»:
تيزبيني، پيامد استواري رأي و اصالت فكر است و كسي بدان دست پيدا نمي كند، مگر پس از پالودگي روان، خلوص نيت و از خود راندن غرور و هواهاي نفساني و عدم سلطه آنها بر درون آدمي.
تيز بيني از آشكارترين ويژگيهاي ابوالفضل العباس بود. از تيزبيني و تفكر عميق بود كه حضرت به تبعيت از امام هدايت و سيدالشهداء امام حسين (عليه السلام) برخاست و بدين گونه به قله شرف و كرامت دست يافت و خود رابر صفحات تاريخ، جاودانه ساخت. پس تا وقتي ارزشهاي انساني پايدار است و انسان آنها را بزرگ مي شمارد، در برابر شخصيت بي مانند حضرت كه بر قله هاي انسانيت دست يافته است سر بر زمين مي سايد و كرنش مي كند.
امام صادق (عليه السلام) فرمودند: «عمويم عباس بن علي (عليه السلام) بصيرتي نافذ و ايماني محكم داشت. همراه برادرش حسين جهاد كرد، به خوبي از بوته آزمايش بيرون آمد و شهيد از دنيا رفت...(1)
ب: «ايمان استوار»:
يكي ديگر از صفات بارز حضرت، ايمان استوار و پولادين اوست. از نشانهاي استواري ايمان حضرت، جهاد در كنار برادرش، ريحانه رسول اكرم (صلي الله عليه و آله) بود كه هدفش جلب رضايت پروردگار متعال به شمار مي رفت. و همانطور كه در رجزهايش روز عاشورا بيان داشت از اين جانبازي كمترين انگيزه مادي نداشت و همين دليلي گوياست بر ايمان استوار حضرت.
ج: «جهاد با حسين (عليه السلام)»:
فضيلت ديگري كه امام صادق (عليه السلام) براي عمويش، قهرمان كربلا، عباس (عليه السلام) نام مي برد، جهاد تحت فرماندهي سالار شهيدان، سبط گرامي پيامبر اكرم (صل الله عليه و آله) و آقاي جوانان بهشت است. جهاد در راه آرمان برادر، بزرگترين فضيلتي بود كه حضرت ابوالفضل بدان دست يافت و نيك از عهده آزمايش به درآمد و در روز عاشورا قهرمانيهايي از خود نشان داد كه در دنياي دلاوري و شجاعت بي مانند است ... (1)
عباس عليه السلام در نگاه حضرت مهدي عليه السلام
مصلح بزرگ، حجت خدا و بقية الله الاعظم، امام زمان (عج) - قائم آل محمد (ص) در بخشي از سخنان زيباي خود درباره عمويش عباس (ع) چنين مي گويد:
«سلام بر ابوالفضل، عباس بن اميرالمؤمنين، هم درد بزرگ برادر كه جانش را فداي او ساخت و از ديروز بهره فردايش را برگزيد، آنكه فدايي برادر بود و از او حفاظت كرد و براي رساندن آب به او كوشيد و دستانش قطع گشت. خداوند قاتلانش، «يزيد بن رقاد» و «حيكم بن طفيل طايي» را لعنت كند...» (1)
امام عصر - عجل الله تعالي فرجه - صفات والاي ريشه دار در عمويش، قمر بني هاشم و مايه افتخار عدنان را چنين بر مي شمارد و مي ستايد:
1- همدردي و همگامي با برادرش سيد الشهداء (ع) در سخت ترين و دشوارترين شرايط تا آنجا كه اين همگامي و همدلي ضرب المثل تاريخ گشت.
2- فرستادن توشه آخرت با تقوا، خويشتنداري و ياري امام هدايت و نور.
3- فدا كردن جان خود، برادران و فرزندانش در راه سرور جوانان بهشت، امام حسين (ع).
4- حفاظت از برادر مظلومش با خون خود.
5- كوشش براي رساندن آب به برادر و اهل بيتش هنگامي كه نيروهاي ستمگر و ظالم مانع از رسيدن قطره اي آب به خاندان پيامبر (ص) شده بودند. (2)
پي نوشت:
1 - ذخيرة الدارين، ص 123 به نقل از عمدة الطالب.
2 - المزار، محمد بن مشهدي، از بزرگان قرن ششم
منبع:
گزيده اي ازكتاب زندگاني حضرت ابوالفضل العباس (ع)، باقر شريف قريشي، ترجمه ، سيد حسن اسلامي